Marszałkowie o wyzwaniach najbliższych lat: fundusze UE, przedsiębiorczość i bezpieczeństwo

Marszałkowie o wyzwaniach najbliższych lat: fundusze UE, przedsiębiorczość i bezpieczeństwo

27.11.2025

Najbardziej aktualne tematy dotyczące samorządów województw są omawiane w Łodzi przez marszałków oraz przewodniczących sejmików. Priorytetem dla szefów regionów jest sposób dystrybucji unijnych środków w perspektywie finansowej 2028–2034. Samorządy podkreślają, że zależy im na tym, aby nie zostać sprowadzonymi do roli wykonawców polityk centralnych. Oprócz kwestii finansowych kluczowe są także zagadnienia związane z bezpieczeństwem. Marszałkowie analizowali znaczenie kolei regionalnych dla zapewnienia bezpieczeństwa państwa.


Unijne finanse 2028–2034: samorządy bronią roli regionów

Szefowie regionów prowadzą debaty podczas Konwentu Marszałków RP połączonego ze Zgromadzeniem Ogólnym Związku Województw RP. Część dyskusji odbywa się również w ramach Konwentu Przewodniczących Sejmików Województw RP. Pomorze Zachodnie w stolicy województwa łódzkiego reprezentują: marszałek Olgierd Geblewicz, wicemarszałek Anna Bańkowska oraz przewodnicząca sejmiku Teresa Kalina.

Tematem wiodącym rozmów są propozycje Komisji Europejskiej dotyczące Wieloletnich Ram Finansowych Unii Europejskiej na lata 2028–2034. To kwestia fundamentalna dla regionów, ponieważ od niej zależy dystrybucja środków unijnych w nowej perspektywie finansowej.

– Regiony nie mogą zostać sprowadzone do roli wykonawców polityk centralnych. Polityka spójności działa dlatego, że opiera się na realnych, zróżnicowanych potrzebach lokalnych. Nasz głos musi być słyszalny w Brukseli.

Olgierd Geblewicz, prezes ZWRP i marszałek województwa zachodniopomorskiego, a jednocześnie członek prezydium Europejskiego Komitetu Regionów

Dyskusje z instytucjami europejskimi nie należą do najłatwiejszych. Marszałkowie zgodnie podkreślali, że obecne negocjacje będą trudniejsze niż poprzednie. Europa zmaga się jednocześnie z konsekwencjami wojny w Ukrainie, rosnącymi kosztami transformacji energetycznej, presją budżetową oraz wzmacnianiem polityk sektorowych kosztem terytorialnych. W takiej sytuacji państwa członkowskie muszą szczególnie zadbać o to, by polityka spójności pozostała podstawowym narzędziem rozwoju lokalnego.

Po debacie Zgromadzenie jednogłośnie przyjęło stanowisko, w którym jednoznacznie opowiada się za utrzymaniem modelu dystrybucji środków podobnego do obecnego, czyli przede wszystkim za pośrednictwem województw. Jednomyślność w tej sprawie jest ważnym sygnałem dla rządu i instytucji unijnych – regiony nie tylko bronią swojej roli, ale także są gotowe do przedstawienia własnych, skoordynowanych propozycji.

Regiony i ARP tworzą wspólny system finansowania rozwoju firm

Kluczowe ustalenia dotyczyły też wsparcia firm. W Łodzi przedstawiciele Zarządu Związku Województw RP podpisali z Agencją Rozwoju Przemysłu S.A. porozumienie w sprawie współpracy w zakresie wspierania tworzenia i rozwoju mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw na obszarze całej Polski.

– Współpraca z Związkiem Województw RP to naturalny krok w kierunku silniejszego, zintegrowanego systemu finansowania rozwoju przedsiębiorczości w Polsce. Łącząc te doświadczenia, tworzymy mechanizm, który pozwoli przedsiębiorcom szybciej skalować działalność, inwestować w nowe technologie i wzmacniać konkurencyjność.

Krzysztof Telega, Wiceprezes Zarządu ARP S.A.

Wspólne działania obejmą analizę luk rynkowych oraz opracowywanie nowych instrumentów finansowych odpowiadających na aktualne wyzwania firm, takie jak transformacja energetyczna, automatyzacja czy internacjonalizacja działalności. Strony deklarują także współpracę na rzecz rozwoju lokalnych technologii oraz budowy kompetencji niezbędnych do udziału w strategicznych projektach infrastrukturalnych, m.in. w łańcuchach dostaw pierwszej polskiej elektrowni jądrowej.

– Dzisiejsze porozumienie jest ważnym krokiem w stronę budowy silniejszego i bardziej odpornego ekosystemu gospodarczego w każdym z województw. Chcemy, aby MŚP miały dostęp do nowoczesnych instrumentów, które pomogą im konkurować i rozwijać innowacje.

Olgierd Geblewicz, Prezes ZWRP

O strategicznym znaczeniu kolei

Z kolei drugi dzień Konwentu Marszałków Województw RP rozpoczęła dyskusja o znaczeniu kolei regionalnych dla zapewnieniu bezpieczeństwa państwa. Prelegenci zwracali uwagę, że Polska będąca państwem granicznym wschodniej flanki NATO i Unii Europejskiej, stała się korytarzem strategicznym dla całej wspólnoty. W związku z prężnym działaniem kolei regionalnych, ich organizatorzy, którymi są województwa, stały się ważnym podmiotem w dyskusji na temat bezpieczeństwa.

– Polska kolej regionalna rozwija się w tempie bezprecedensowym: rosnąca rokrocznie liczba pasażerów oraz skokowy wzrost pracy eksploatacyjnej stworzyły zupełnie nowe wyzwania organizacyjne, których nie można było przewidzieć przy konstruowaniu umów w rygorze zamówień publicznych. Z tych powodów konieczne stało się równoległe spojrzenie na system wojewódzkich przewozów kolejowych zarówno w perspektywie bezpieczeństwa i odporności państwa, jak i utrzymania dynamicznego rozwoju transportu w regionach.

Krzysztof Szymański, zastępca dyrektora w Departamencie Kolejnictwa w Ministerstwie Infrastruktury

Dyrektor zwracał uwagę, że Komisja Europejska w dokumentach strategicznych potwierdza szczególną wagę wschodniej flanki i potrzebę ochrony infrastruktury krytycznej. Podkreśla, że dla zapewnienia państwom możliwość utrzymania tej gotowości, niezbędne jest dostosowanie unijnego rozporządzenia 1370/2007 dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego do możliwości przewoźników i potrzeb organizatorów przewozów. Zaznaczył potrzebę umożliwienie powierzania zasadniczej części wojewódzkich przewozów pasażerskich podmiotom wewnętrznym, co pozwoli zachować kontrolę operacyjną w sytuacji potencjalnych kryzysów. Pełniąca rolę gospodarza marszałek Joanna Skrzydlewska przychyliła się do tego zdania, zwracając uwagę, że w razie konfliktu zbrojnego na terytorium Polski, wewnętrzni przewoźnicy będą najpewniejszym podmiotem świadczącym usługi kolejowe.

Marcin Trela, wiceprezes Urzędu Transportu Kolejowego, zwracał uwagę, że polski rynek kolejowy rozwija się najdynamiczniej w historii III RP. Liczba pasażerów w 2024 roku po raz pierwszy w historii przekroczyła 400 mln pasażerów. W tym roku może to być nawet 430-440 mln osób korzystających z kolei.


Bądź na bieżąco

Działanie 2.23 – Aktualizacja regulaminu
Opublikowano w dniu 28.11.2025

Działanie 2.23 – Aktualizacja...

Działanie 7.1-Wyniki oceny projektów
Opublikowano w dniu 27.11.2025

Działanie 7.1-Wyniki oceny projektów