Pomorze Zachodnie gości samorządowych liderów z państw Unii Europejskiej. Członkowie Prezydium Europejskiego Komitetu Regionów, który obraduje pod przewodnictwem Katy Tüttő rozmawiają w województwie zachodniopomorskim o bezpieczeństwie, zielonej transformacji energetycznej oraz budżecie europejskim po 2027 r. Sprawy te omawiają z punktu widzenia mieszkańców obszarów wiejskich, miast i regionów. Gospodarzem spotkania jest Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.
O wyzwaniach miast i regionów
Przedstawiciele Prezydium Europejskiego Komitetu Regionów przyjechali do Szczecina 12 czerwca 2025 r., by rozmawiać o aktualnych wyzwaniach, przed którymi stoją europejskie miasta i regiony. Wiodącym tematem jest bezpieczeństwo – główne hasło polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
– Dziś Szczecin jest miejscem debaty samorządowców z 27 krajów Unii Europejskiej. Przedmiotem naszej debaty jest kontekst polskiej prezydencji. Mówimy o szeroko pojętym bezpieczeństwie widzianym z poziomu lokalnego i regionalnego – podkreślał Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego oraz członek Prezydium EKR Olgierd Geblewicz.
Zrównoważona i przystępna cenowo energia
Pierwsza część obrad, które rozpoczęły się rano, 13 czerwca 2025 r. w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego dotyczyła bezpieczeństwa energetycznego. Rozmowę poprowadziła Małgorzata Bartosik, zastępca dyrektora generalnego WindEurope z Januszem Gajowieckim, prezesem Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej oraz członkinią Komitetu Regionów i burmistrzynią gminy Gabrowo Tanyą Hristovą.
– Wiemy, że energia zarówno gaz, jak i prąd potrafią być potężnym orężem w wojnach. Widzieliśmy wstrzymywanie dostaw gazu, wciąż nie znamy przyczyn blackoutu w Hiszpanii i Portugalii. My jako przedstawiciele władzy lokalnej, wspieramy dalszy rozwój zielonej energetyki. To z jednej strony budowa odporności, a z drugiej szansa dla lokalnych i regionalnych gospodarek – podkreślał na konferencji prasowej marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.
Zmiana narracji w Komisji Europejskiej?
Druga część obrad prezydium w Szczecinie poświęcona była polityce spójności i decyzjom Komisji Europejskiej dotyczących nowych ram finansowych i budżetu po 2027 r. Regiony wielokrotnie wyrażały swój sprzeciw dla pomysłu zmiany sposobu dystrybucji funduszy unijnych, a więc centralizacji do 27 programów.
– Jako Europejski Komitet Regionów w zakresie kształtowania przyszłego budżetu jesteśmy bardzo aktywni. Ponad wszelkimi podziałami politycznymi mówimy stanowcze „nie” centralizacji funduszy w przyszłej perspektywie. Jesteśmy bardzo zjednoczeni co do tego, by bronić funduszu spójności – zaznaczał marszałek Olgierd Geblewicz.
Podczas konferencji prasowej, marszałek mówił jednak, że narracja dotycząca centralizacji powoli zmienia się, a Komisja Europejska weryfikuje wcześniejsze zapowiedzi. – Wszystko okaże się 17 lipca, kiedy ostatecznie Komisja Europejska przedłoży projekt budżetu – wyjaśniał marszałek Geblewicz.
O odbudowaniu zaufania do instytucji
Z kolei Przewodnicząca Komitetu Regionów Kata Tüttő podkreślała rolę lokalnych liderów w kształtowaniu europejskiej polityki, zwracając jednocześnie uwagę na ogromne znaczenie polityki spójności. – Polityka spójności to najważniejsze narzędzie w UE, łączące ze sobą miasta, regiony i lokalnych liderów z obywatelami – mówiła przewodnicząca Tüttő.
Przewodnicząca Komitetu Regionów zaznaczyła, że polityka spójności to nie tylko inwestycje realizowane terytorialnie, ale przede wszystkim inwestycje w ludzi i budowanie zaufania społecznego.
– Nasi członkowie zarządzają wielkimi metropoliami, miastami, regionami, a ich decyzje mają bezpośredni wpływ na codzienne życie milionów obywateli. Liderzy codziennie biorą odpowiedzialność za swoje dobre i złe decyzje. Tę energię i sprawczość wykorzystujemy, by stawiać czoła aktualnym wyzwaniom – podkreślała Kata Tüttő.
A te wyzwania to coraz wyższe koszty życia, niestabilna sytuacja geopolityczna, ale i zmniejszające się zaufanie do publicznych instytucji na całym świecie. – Z tego względu rola lokalnych liderów jest tak ważna obecnie. To właśnie z lokalnymi liderami chcą rozmawiać mieszkańcy i to jest wielka szansa dla Komitetu Regionów – podkreślała Kata Tüttő.
Obronność w polskiej prezydencji
Obrady Prezydium Europejskiego Komitetu Regionów organizowana są w ramach polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. O tej kwestii mówił podczas konferencji prasowej Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Jacek Karnowski.
– Rząd pana premiera Tuska w czasie polskiej prezydencji skupił się na sprawie obronności. Jak wiecie państwo, 250 miliardów euro przeznaczonych na obronność w Unii Europejskiej to jest wielki sukces, ale także wyodrębnienie 25 miliardów złotych na obronność i odporność dla polskich miast i regionów, połowa tej kwoty jeszcze z KPO. To bardzo szybkie pieniądze, które najprawdopodobniej będą mogły być zużyte jeszcze w tym roku. To bardzo ważny krok – wyliczał Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Jacek Karnowski.
Jacek Karnowski mówił także o budowaniu niezależności energetycznej poprzez konkretne inwestycje. Wymieniał: budowę farm wiatrowych, zakończenie budowy portu instalacyjnego w Szczecinie, budowę portu instalacyjnego w Gdańsku, ale także porty serwisowe – Kołobrzeg, Ustka, Łeba, Darłowo. – To są konkrety, które pochodzą także ze środków unijnych. Dzięki temu możemy budować niezależność energetyczną Polski i Europy – podkreślał Jacek Karnowski.
Spotkanie ze studentami Uniwersytetu Szczecińskiego
W czwartek, dzień przed posiedzeniem Prezydium, odbyło się spotkanie ze studentami Uniwersytetu Szczecińskiego na Wydziale Prawa i Administracji. Spotkanie rozpoczęło się od wystąpienia marszałka województwa Olgierda Geblewicza, który – jako członek Prezydium Komitetu Regionów – wyjaśnił, na czym polega praca Komitetu. – Reprezentujemy lokalny, regionalny poziom w Unii Europejskiej. Sprawiamy, że głos regionów jest słyszalny w Brukseli, z wielką korzyścią zarówno dla Unii Europejskiej, jak i dla nas – mówił.
Przewodnicząca Komitetu Regionów Kata Tüttő podkreśliła wyjątkowość Komitetu, jako ciała skupiającego bardzo różnorodnych ludzi – z regionów, miast i małych miasteczek, reprezentujących różne opcje polityczne i kultury, którzy jednak siadają przy jednym stole, by wypracować stanowiska istotne dla europejskich społeczności lokalnych.
– Nie mieszkamy w Brukseli, tylko w swoich krajach, w swoich miejscowościach. Wracając do domów zabieramy ze sobą europejską perspektywę myślenia i to jest wielka wartość. Uważam, że każdemu przydaje się zmiana perspektywy od czasu do czasu. Unia Europejska, to projekt stworzony przez ludzi dla ludzi, zatem przywozimy tam własne doświadczenie, a wyjeżdżamy bogatsi o historie innych ludzi. Tak pracujemy – opowiadając swoje historie. Uczymy się od siebie, czerpiemy dobre przykłady, chcemy unikać już popełnionych błędów – w ten sposób przecież rozwijała się ludzka cywilizacja. Na dialogu i słuchaniu siebie nawzajem polega demokracja – powiedziała.
Zapytała też młodych ludzi o lęk i problemy związane z wchodzeniem młodej generacji na rynek pracy. Studenci przyznali, że z jednej strony dzisiaj stoi przed nimi więcej możliwości rozwoju i planowania kariery, ale z drugiej strony zmiany zachodzące na rynku pracy są dużo bardziej dynamiczne, co przy ogromnej konkurencji powoduje brak poczucia stabilności i bezpieczeństwa. Wyrazili nawet przypuszczenie, że kiedy marszałek rozpoczynał pracę, jemu i jego pokoleniu było łatwiej.
– Myślę, że lęk był ten sam, choć dzisiaj na pewno jego powody są inne – odpowiedział Olgierd Geblewicz. – W tamtych latach panowało ogromne bezrobocie, wielu moich kolegów wyjechało w poszukiwaniu lepszego startu do innych krajów. Tak wtedy, jak i dzisiaj, młodzi dostają zimny prysznic podejmując pierwszą pracę. Mają zapał do zmieniania świata, a muszą wykonywać niezbyt spektakularne czynności. Ja z tej frustracji po skończeniu prawa zdecydowałem się na kolejne studia, tym razem ekonomiczne. Ale prawo jest wspaniałą bazą do pracy w różnych dziedzinach, od biznesu po administrację czy politykę. Dlatego namawiam Was do zachowania optymizmu, nawet w tych chwilach, gdy dopadają Was trudności. One potrafią zmobilizować. Chciałbym też powiedzieć, że my, dorośli chcemy Wam pomagać. Naszym obowiązkiem – nie tylko jako rodziców, ale też jako polityków – jest wspieranie młodych ludzi.
Podczas spotkania mowa była także o problemie całej Europy, jakim jest demografia.
– Nasze miasta się wyludniają, to jest takie ważne, aby młodzi wracali do rodzinnych miejsc. Mówimy przecież o miejscach, które mają kilkusetletnią historię, pragnę aby ta historia nadal trwała – mówiła Kata Tüttő, a marszałek Geblewicz dodał, że ratunkiem dla państw europejskich może się okazać legalna migracja, system oparty na transparentnych zasadach, dzięki któremu uda się pozyskać młodych kompetentnych ludzi, którzy będą mieli gwarancję zbudowania w nowym miejscu dobrego, stabilnego życia.
